Wat is een droge huid?
Xerosis cutis (synoniem: droge huid, xerose, xerodermie) is een huidaandoening waarbij zowel het vocht- als lipidengehalte laag is (hydrolipidarm). Het resultaat is een tekort aan lipiden en vochtbindende (hydrofiele) stoffen, de zogenaamde Natural Moisturizing Factors.
Alleen al in Nederland wordt geschat dat één op de drie mensen weleens last heeft van droge huid. Uit onderzoek naar beroepsmatige zorg in Duitsland, met meer dan 48.300 deelnemers, blijkt dat ongeveer één op de drie werkende volwassenen tussen 16 en 70 jaar last heeft van een droge huid (xerosis cutis). De kans hierop neemt toe met de leeftijd. Zo heeft 55,6% van de mensen met een gemiddelde leeftijd van 75,1 jaar last van een droge huid. Bij zorgbehoevende mensen is dit percentage zelfs veel hoger (99,1%).
Aan welke symptomen herken je een droge huid?
Xerosis cutis is te herkennen aan een doffe, ruwe, schilferende en droge huid. De huid wordt dikker en grover, ziet er grauw uit en heeft minder elasticiteit. Roodheid en scheurtjes, zoals kleine barstjes, kunnen ook zichtbaar zijn. De aandoening kan in verschillende vormen en ernst optreden, met als typisch beeld kleverige schilfers en een ruwer huidoppervlak.
Typisch bij een droge, ouder wordende huid is een dunne huid met “papierachtige” structuur en rimpels. In een gevorderd stadium kan extreem droge huid gepaard gaan met roodheid en irritatie. Op de voeten, bijvoorbeeld bij een droge winterhiel, zie je vaak grove schilfers en beginnende barstjes, vooral op de hielen.
De subjectief waarneembare symptomen, die dus individueel worden ervaren en moeilijk te meten zijn, variëren van een strak gevoel, jeuk (pruritus) tot pijn en een branderig gevoel op de huid.
Jeuk is een van de meest voorkomende subjectieve klachten en heeft een grote impact op de levenskwaliteit. Alle lichaamsdelen kunnen hier last van hebben, maar we zien het vooral op plekken waar weinig talgklieren zitten, zoals onderarmen, onderbenen, handen en voeten. Vaak leidt deze jeuk tot een vicieuze cirkel: het krabben aan jeukende plekken, vaak onbewust, kan ziekteverwekkers binnenlaten, ontstekingen veroorzaken en de huidtoestand verder verergeren.
Wat zijn de oorzaken van een droge huid?
De oorzaken van een droge huid (xerosis cutis) zijn uiteenlopend en vaak heel persoonlijk. Meestal is het een combinatie van verschillende factoren. We delen de oorzaken in externe en interne factoren.
Externe (extrinsieke) factoren
Te veel douchen of wassen - als je te vaak en te lang onder de douche staat of je wast, was je het vetlaagje van je huid weg. Vooral als je werkt in een vochtige omgeving zorgt het constante contact met water voor irritatie van de huid, vooral aan de handen.
Gebruik van de verkeerde cosmetica - de huid raakt geïrriteerd door sommige stoffen in cosmetica en veroorzaken droogte en spanning.
Contact met chemicaliën - zelfs schoonmaakmiddelen, detergenten of chemicaliën op het werk, zoals haarverf, kunnen de huid irriteren en de barrièrebescherming aantasten.
Klimaat in de winter - koude of lage luchtvochtigheid kan de huid irriteren. Als het buiten ongeveer acht graden Celcius is, maken de talgklieren niet meer genoeg talg aan en droogt de huid uit.
Klimaat in de zomer - De zonnestralen, de extreme hitte en de zwoele lucht van de zomermaanden zijn een behoorlijke belasting voor onze huid. Het vochtverlies neemt toe en de huid ziet er droog en schilferig uit.
Interne (intrinsieke) factoren
Genetische aanleg of een atopische huid die ook erfelijk kan zijn.
Dermatologische aandoeningen – eczeem, psoriasis, ichthyosen en periorale dermatitis gaan vaak gepaard met xerosis cutis.
Interne aandoeningen – nier- en darmziekten, diabetes mellitus, maar ook hormonale veranderingen, bijvoorbeeld tijdens de overgang, kunnen de oorzaak zijn van een droge huid.
Toenemende leeftijd - oudere mensen hebben vaker last van een droge huid, omdat de talgproductie en ook de vorming van vochtbindende stoffen afneemt.
Psychiatrische oorzaken en stress – psychische stress bevordert ontstekingsprocessen in het lichaam en de huid, wat de huidbarrière kan verzwakken. Stoornissen zoals dwanggedachten (bijvoorbeeld dwangmatig handen wassen), eetstoornissen en verslavingen kunnen gepaard gaan met of bijdragen aan xerosis cutis.
Medicijnen - sommige geneesmiddelen, zoals retinoïden of glucocorticoïden, kunnen (bij langdurig gebruik) dermatologische bijwerking hebben en de huid uitdrogen, wat kan leiden tot spanningsgevoelens en jeuk.
Droge huid? Tips en tricks voor het dagelijkse routine
Preventieve maatregelen en handige tips om xerosis cutis te controleren, splitsen we op verschillende aspecten: reiniging en contact met water, kleding, voeding, klimaat en temperatuur, en algemene levensstijl. Naast huidverzorging spelen deze maatregelen een cruciale rol in het beschermen van de huid en het voorkomen van ernstige uitbraken of aanvallen van droogte.
Reiniging en contact met water
Lichaam: Beperk het volledige baden tot maximaal vijf minuten, vermijd schuimbaden. Douche alleen met lauwwarm water, niet te heet. Gebruik milde, niet-alkalische zeep of vetterende wasmiddelen, evenals speciale douche- en badoliën (bijv. DERMASENCE Adtop Wash and shower lotion).
Gezicht: Gebruik parfum- en allergeenvrije producten, reinig en verzorg het gezicht maximaal twee keer per dag.
Handen/voeten: Vermijd zoveel mogelijk contact met water, zeep of detergenten. Kies voor parfum- en allergeenvrije producten.
Kleding
Kies voor katoen, maar zorg ervoor dat de kleding niet te strak zit om wrijving te voorkomen. Vermijd wol. Bij het werken met potentieel huidirriterende stoffen zijn handschoenen met een katoenen binnenvoering aan te raden.
Voeding
Vermijd indien nodig citrusvruchten, sterk gekruid, pikant of heel warm eten, net zoals grote hoeveelheden warme dranken en alcohol.
Klimaat en temperatuur
Vermijd droge, hete of extreem koude klimaten, grote temperatuurverschillen en directe blootstelling aan zonlicht.
Algemene levensstijl
Probeer opwinding, spanning en stress zoveel mogelijk te verminderen. Probeer eens een stressverminderende activiteit zoals yoga, autogene training of meditatie.
Bij xerosis cutis is de basisverzorging belangrijk voor het stabiliseren van de huid. Alleen door regelmatig verzorgingsproducten te gebruiken, kun je voorkomen dat de huidconditie verslechtert. De keuze van het juiste product hangt af van de staat van je huid en je persoonlijke behoeften. Deze basisverzorging bevat het best vette, hydraterende, beschermende en/of jeukverlichtende ingrediënten bevatten. Deze combinatie helpt om de huidbarrière te herstellen.
Verzorgingsroutine voor een droge huid
Zoals eerder besproken, is een milde, zeepvrije reiniging de basis voor de verdere verzorging. We raden de DERMASENCE Adtop Wash and shower lotion aan. Deze zeepvrije wasgel is zacht voor de pH van je huid, behoudt de zuurmantel en heeft al een licht terugvettend effect tijdens het reinigen. Na het douchen wrijf je de huid het best niet droog, maar gewoon zachtjes droogdeppen. De was- en douchelotion is ook ideaal voor het zachte wassen van je handen.
Tipp: De ideale watertemperatuur voor het douchen ligt tussen de 35 en 38 graden Celsius.
Daarna is het belangrijk om je huid in te smeren. Afhankelijk van je huidbehoefte kun je hydraterende lotions of beschermende basiscrèmes gebruiken.
Voor droge huid op het lichaam die gevoelig is voor mechanische prikkels, is de DERMASENCE Adtop Care cream perfect. De crème vormt een ademende beschermlaag die de huid beschermt tegen externe prikkels.
Extreem droge huid op het lichaam kan intensief verzorgd worden met de Adtop XC Lipidlotion. De rijke terugvettende lotion creëert een lichte beschermfilm met squalaan en natuurlijke oliën. Het huidvriendelijke hyperforine uit sint-janskruid versterkt de huidbarrière en helpt ontstekingen te verminderen.
Droge gezichtshuid kan effectief worden verzorgd met de DERMASENCE Adtop XC Lipidcream. Hyperforine ondersteunt ook hier de huidbarrière en vermindert droogte- en irritatieklachten.
De huid rondom de ogen is extra gevoelig voor droogte, omdat deze dunner is en de hydrolipidenfilm niet goed kan worden opgebouwd. Verzorg de delicate oogzone met een beschermende oogcrème, bij voorkeur zonder parfum (zoals DERMASENCE Vitop forte Eye care of DERMASENCE Hyalusome Eye care).
Wat helpt tegen jeuk (pruritus) bij een droge huid?
Lokale anesthetica, zoals polidocanol, hebben een jeukstillend effect en kunnen het ongemak gedurende enkele uren na het aanbrengen verminderen. Werkzame stoffen zoals menthol zijn ook behulpzaam door hun verkoelend en verzachtend effect onmiddellijk na het aanbrengen.
Voor acute jeuk op het lichaam is de DERMASENCE Polaneth Lotion ideaal. Deze combineert twee krachtige werkzame stoffen en zorgt daarnaast voor verzorging door de hoogwaardige ingrediënten.
Bij jeuk op de hoofdhuid biedt de DERMASENCE Polaneth Shampoo samen met de DERMASENCE Polaneth Cooling scalp liquid langdurige verlichting. Laat de shampoo minimaal drie minuten inwerken om de jeukstillende werking van polidocanol optimaal te benutten. Breng de lotion daarna direct na het wassen aan op je hoofdhuid. Het biedt ook snel verlichting tussendoor bij jeuk en irritatie van de hoofdhuid.
Bronnen
- Amin, Ruhul, et al. "Molecular characterization of xerosis cutis: A systematic review." Plos one 16.12 (2021): e0261253.
- Augustin, Matthias, et al. "Diagnosis and treatment of xerosis cutis–a position paper." JDDG: Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft 17 (2019): 3-33.
- Gesellschaft für Dermopharmazie e.V. (Hrsg.) (2009): Leitlinie der GD Gesellschaft für Dermopharmazie e.V. Dermokosmetika zur Reinigung und Pflege trockener Haut. URL: www.gd-online.de/german/veranstalt/images2009/GD_LLPflegeundReinigungtrockenerHaut30.04.2009.pdf (Stand: 18.02.2020).
- Augustin, M., et al. "Prevalence, predictors and comorbidity of dry skin in the general population." Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology 33.1 (2019): 147-150.